در قسمت پایانی نیز فهرست منابع و مآخذ قرار خواهد گرفت.
فصل دوم
مبانی نظری وپیشینه تحقیق
۲-۱٫مقدمه
سهامداران برای تصمیم گیری در مورد خرید وفروش سهام شرکت‌ها نیازمند اطلاعاتی جهت تعیین ارزش اوراق بهادار هستند.نقش اصلی حسابداری فراهم کردن اطلاعات مفید برای سهامداران است که با دادن اطلاعاتی درباره سود، ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام،سود تقسیمی ونظایر آن به تعیین قیمت سهام کمک کند.این امر از طریق حسابداری تعهدی امکان‌پذیر می‌گردد.از آن‌جا که سود حسابداری را می‌توان براساس اقلام تعهدی و جریان‌های نقدی عملیاتی محاسبه کرد. بنابراین می‌توان برای پیش‌بینی سود وجریان نقدی عملیاتی نیز از اقلام تعهدی استفاده کرد (خواجه‌پور، ۱۳۸۹).
اقلامتعهدینشان دهندهپیش‌بینیمنافعاقتصادیآتی،همچونورودیاخروججریانوجوه نقدمی‌باشد. اقلامتعهدیبهدودسته،غیرمنتظره(اختیارییاغیرعادی)ومنتظره(غیراختیارییاعادی)، تفکیکمی‌شوند.اقلامتعهدیاختیاریآن هاییهستندکهمدیریتبرآن هاکنترل داشتهومی‌تواندآن هارابهتأخیربیندازد،حذفکندویاثبتوشناساییآن هاراتسریع کند.اقلامتعهدیغیراختیاری اقلامیهستندکهبراساستغییراتدرعملکردبنیادی اقتصادیشرکتتخمینزدهمی‌شوندومدیریتنمی‌تواندآن هاراکنترلکند (مهرانی، ۱۳۹۰).
زیرا یک دید کلی درباره عملکرد شرکت‌ها ارائه می‌دهند و در ارزشیابی شرکت به آن ها کمک می‌کند، و باید دارای چنین ویژگی باشد تا بتواند این اهداف را برآورده سازد که اصطلاحا گفته می‌شود سود(اقلام تعهدی و جریان وجوه نقد عملیاتی) باید با بازده سهام مربوط باشد (حسین زاده، ۱۳۸۸).
اما سودهای حسابداری در صورتی با بازده مربوط خواهند بود که توان توضیح تغییرات بازده سهام را داشته باشند وبنابراین اغلب اعتقاد برآن است که انتشار صورت‌های مالی و اعلام سود حسابداری اطلاعاتی را به بازار سرمایه منتقل می‌کند که از آن طریق تغییراتی در حجم و قیمت مبادلات سهام ایجاد می‌کند که این تغییرات بسته به سطح کارایی بازار متفاوت است(حسین زاده، ۱۳۸۸).
شرکت‌ها خالص دارایی‌ها را در عملیات شرکت به کار می‌گیرد تا ارزش سهام سهامداران افزایش یابد. یک روش منطقی برای مورد توجه قرار دادن رشد،که ارتباط تنگاتنگی با ایجاد ارزش برای سهامداران دارد، ملاحظه رشد سود باقیمانده می‌باشد. رشد شرکت یکی از عواملی است که موجب رشد سود باقیمانده می‌گردد. بنابراین ،یکشرکتدرحالرشد،درآمددرحالرشدوسودباقیماندهدرحالرشددارد . اما، اینتجزیهوتحلیلبراییافتندرآمد در حال رشد به عنوان شاخص رشد شرکت،بایدبسیاردقیقباشد،زیرایکشرکتمی‌تواندرشددرآمدازمحلسرمایه‌گذاریجدیدداشتهباشد،حتیاگردرسرمایه‌گذاریجدیدنرخبازدهسهامعادیمساویبازدهموردنیازباشد (قائمی،۱۳۹۳).
در ادامه در این فصل ابتدا درباره سود حسابداری، نقاط قوت و ضعف سود حسابداری و انواع اقلام تعهدی مطالبی بیان می‌شود و همچنین در مورد مفهوم بازده سهام، اجزای بازده سهام، عوامل موثر بر بازده سهام، رشد شرکت مطالبی ذکر شده و در پایان به برخی از تحقیقات خارجی و داخلی انجام شده اشاره می‌شود.
۲-۲٫سود حسابداری
از دیدگاه عملی سود حسابداری را بدین گونه تعریف کرده‌اند: تفاوت بین درآمد تحقق یافته ناشی از معامله‌های دوره وبهای تاریخی منقضی شده مربوطه. تعریف مزبور بیانگر این است که سود حسابداری دارای پنج ویژگی می‌باشد:
۱-سود حسابداری مبتنی بر معامله‌های واقعی است که شرکت آنها را انجام داده است بر مبنا حرفه حسابداری برای محاسبه سود از روش معاملاتی استفاده کرده است. این معامله یا داد وستد می‌تواند درون سازمانی و یا برون سازمانی باشد. معامله‌های آشکار یا برون سازمانی در نتیجه کالاها و خدماتی که شرکت از سایر واحدهای می‌خرد، انجام می‌شود؛ معامله‌های پنهان (درون سازمانی) به سبب استفاده یا تخصیص دارایی‌ها در درون شرکت انجام می‌شوند. معامله‌های برون سازمانی از آن جهت آشکار هستند که بر یک مدرک عینی استوارند؛ معامله‌های درون سازمانی از آن جهت پنهان هستند که برمبنای مدارکی قرار دارند که چندان عینی نمی‌باشد. مانند گذشت زمان و استفاده از اقلام
۲-سود حسابداری بر مبنای فرض دوره مالی، به عنوان یک امر بدیهی، قرار دارد و به عملکرد مالی شرکت در طی یک دوره زمانی مفروض یا مشخص اشاره دارد.
۳-سود حسابداری که برمبنای فرض تحقق درآمد قرار دارد ایجاب می‌کند تا درآمد تعریف شود و مورد شناسایی و اندازه‌گیری قرار گیرد. به طور کلی، اصل تحقق درآمد تعریف شود و مورد شناسایی و اندازه‌گیری قرار گیرد. به طور کلی،اصل تحقق درآمد معیار یا آزمونی است برای شناسایی درآمد و در نتیجه شناسایی سود.
۴-سود حسابداری ایجاب می‌کند که بهای جاری را برحسب بهای تاریخی اندازه گیری کرد، یعنی باید اصل بهای تمام شده تاریخی را به صورت دقیق رعایت نبود. یک دارایی بر مبنای بهای تمام شده ثبت می‌شود، تا زمانی که فروش تحقق یابد. و در آن زمان هر نوع تغییری در ارزش شناسایی می‌شود. از این رو هزینه‌های جاری عبارتند از دارایی‌های منقضی شده یا بهای تمام شده اقلام خریداری شد، که منقضی شده‌اند.
۵-سود حسابداری ایجاب می‌کند که درآمدهای تحقق یافته دوره، در رابطه با هزینه‌های مربوط،مورد توجه قرار گیرند. از این رو، سود حسابداری بر مبنای اصل تطابق قرار دارد(پارسائیان،۱۳۸۱، ۵۲۸).
۲-۳٫نقاط قوت سود حسابداری
نخستین دیدگاه در تایید سود حس
ابداری این است که سود مزبور توانسته است در طی زمان، همواره سربلند بماند. بیشتر استفاده کنندگان از داده‌های حسابداری براین باورند که سود حسابداری سودمند است و در برگیرنده یک عامل تعیین کننده از شیوه‌های عملی، روش‌های اجرایی و الگوهای فکری تصمیم گیرنده است. کوهلر در تایید چنین دیدگاهی می‌گویند:” موجودیت کنونی حسابداری نه به سبب علاقه یا خواست حسابداران بلکه به سبب اعمال نفوذ تجار، کسبه و سوداگران است. اگر مبنای که درباره سرمایه گذاری‌ها و مدیریت تصمیم می‌گیرند به گزارش‌های مالی مبتنی به بهای تمام شده تاریخی که بر چندین سال سودمند است، دسترسی نداشتند،از مدت هایش تغییراتی در حسابداری به وجود آمده است”.
دوم، از آن‌جا که سود حسابداری مبتنی بر معامله‌های واقعی و حقیقی است، این سود به صورت عینی محاسبه وگزارش می‌شود، از این رو، اصولا قابل تایید می‌باشد. اعتقاد طرفداران استفاده از سود حسابداری مبتنی بر اینکه حسابداری باید واقعیت‌ها را گزارش کند، باعث می‌شود که عینیت این سود مورد تایید قرار گیرد. به گفته کوهلر، حسابداری هیچ‌گاه وسیله یا ابزار مناسب برای محاسبه ارزش جاری، تغییر در ارزش یا ارزش فعلی یک قلم دارایی یا گروهی از دارایی‌ها نبوده است.
سوم، سود حسابداری از طریق تکیه بر اصل تحقق درآمد برای شناسایی درآمد به شاخص محافظه‌کاری پایبند باقی می‌‌ماند . به بیان دیگر، در محاسبه و گزارش سود دوراندیشی، به طور معقول، متجلی می‌شود.
چهارم، چنین پنداشته می‌شود که سود حسابداری برای اعمال کنترل سودمند است؛ سود حسابداری بیانگر داستانی درباره شیوه‌ای است که مدیریت بدان وسیله مسئولیت خود را پذیرفته و تعهدات خود را انجام داده است(پارسائیان، ۱۳۸۱، ۵۲۹).
