١- ۴- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
۱-۴-۱- تعاریف مفهومی
۱-۴-۱-۱- شایستگیهای عاطفی- اجتماعی
عبارت است از شایستگیهای خود مدیریتی کارکنان برداشت شخصی افراد از خود مسئولیتپذیری و توانایی مواجهه با شرایط مختلف اجتماعی و ارزیابی فعالیتهای شخصی و توانایی ادراک دیگران و توانمندیهایی که میتواند کیفیت یا موقعیتی از نیرومندی به لحاظ جسمی روانی و قانونی برای انجام کاری یا یک استعداد ذاتی و طبیعی و یک نوع زبردستی در نوع خاصی از فعالیتها قلمداد شود (مکمولن، ۲۰۰۳).
شایستگیهای عاطفی ـ اجتماعی توانایی شناخت عواطف و احساسات خود و دیگران برای برانگیختن خویش و مدیریت اثربخش عواطف و احساسات خود و دیگران است و به توصیف رفتارهایی میپردازد که افراد را در نقشهای چالش انگیز حفظ میکند یا تقاضا برای تخصص آن ها را بیشتر میکند و به آنان کیفیتهایی میبخشد که در برخورد اثربخش با تغییر به آنها کمک میکند (اسمیت فیلد ، ۲۰۰۸). با توجه به تعاریف فوق میتوان شایستگیهای عاطفی-اجتماعی را شناسایی و درک عواطف خود و دیگران در محیطهای شغلی و مواقع حساس زمانی به منظور خروج از چالشها و همچنین انجام اثربخش امور به همراه دیگران تعریف نمود.
۱-۴-۱-۲- رفتار شهروندی سازمانی
مجموعهای از رفتارهای داوطلبانه و اختیاری که بخشی از وظایف رسمی فرد نیستند اما با این وجود توسط وی انجام و باعث بهبود مؤثر وظایف و نقشهای سازمان میشوند (اپلبام و همکاران، ۲۰۰۴).
رفتار شهروندی سازمانی، میل و انگیزهی کارکنان در فراتر رفتن از الزامات رسمی شغل به منظور یاری کردن یکدیگر، همسو کردن منافع فردی با منافع سازمانی و داشتن علاقهای واقعی نسبت به فعالیتها و مأموریتهای کلی سازمان است (کورکماز و آرپاکی ، ۲۰۰۹). با این تفاسیر میتوان گفت رفتار شهروندی رفتاری غیر رسمی است که منافع فرد و سازمان را در چارچوبی عادلانه مدنظر قرار داده و به حقوق ابعاد رفتار انسانی معتقد است.
١-۴-۲- تعریف عملیاتی
۱-۴-۲-۱- شایستگیهای عاطفی- اجتماعی
شامل دانش، مهارت، توانایی و نگرش مدیران در زمینه آگاهی اجتماعی، مهارتهای اجتماعی و احساس کفایت و هوش هیجانی که در دو بعد عاطفی و اجتماعی (آلن و مییر، ۲۰۰۴) منعکس شده و مبتنی بر نمرهای است که کارکنان به مدیران بلافصل خود اختصاص دادند.
۱-۴-۲-۲- رفتار شهروندی سازمانی
رفتار شهروندی سازمانی با مشخصه های نوع دوستی، وجدان کاری، فضیلت شهروندی، احترام و تکریم و گذشت و فداکاری بر اساس مقیاس طراحی شده توسط پادساکف (۲۰۰۰) و مبتنی بر نمرهای است که مدیران به کارکنان زیر مجموعه خود اختصاص دادند.
فصل دوم
پیشینه پژوهش
مقدمه