فصل اول : حق کرامت
انسان موجودی است که دارای کرامت ذاتی میباشد و این هدیه ای است که پرودگار متعال به او عطا فرموده است. این کرامت از روزهای نخستین رشدوکمال وی همراهش میباشد و تا هنگامی که این شایستگی محروم نگردیده است همراه او خواهد ماند.
پس انسان در تکوین و ذات خویش و برخوداری از روح الهی و عقل که تنها خاص انسان میباشد موجودی صاحب کرامت میباشد که این کرامت عطیه الهی است که برای همه انسانها وجود دارد آنچه انسان به واسطه عقل و تحصیل بدست میآورد فضایل ایمانی و اخلاقی اوست که میتواند موجب برتری جوامع و گروهها بر یکدیگر شود.
در این جا یک ادعای بدیهی وجود دارد و این که «زن انسان است» که در بدو امر این امر بدیهی به نظر میرسد ولی تاریخ گواهی میدهد که این امر بارها از سویاندیشمندان و متفکران مورد تردید قرار گرفته است.
و در حالیکه در سال ۵۸۶ میلادی در مجمع ماکون اصولاً درباره این مسأله بحث میکردند که آیا زن انسان است.
حق کرامت درحقوق بینالملل
کرامت انسان درون مایه اصلی «اعلامیه جهانی حقوق بشر میباشد و مطابق آن در تنظیم حقوق و قوانین انسانی مورد توجه قرار گرفت است. در این مسأله تفاوتی بین زن و مرد نیست.
همانطور که میدانیم «عقلانیت» و دانایی از اصلی ترین زیرساختهای کرامت ذاتی انسان به شمار میرود که مطابق آن جامعه ای دارای عزت و کرامت میباشد که دارای فکر واندیشه باشد. جامعهای که از نظر عقلی و نظری تولید فکر میکند که در ارتباط اختلافی میان زن و مرد نیست.
تأکید اعلامیه حقوق بشر بر لزوم مراعات کرامت ذاتی انسانها:
۱) پارگراف اول از مقدمه «از آنجا که شناسایی و حیثیت ذاتی کلیه اعضای خانواده بشری» حقوق یکسان و انتقال ناپذیر آنان، اساس آزادی و عدالت و صلح در جهان تشکیل میدهد.
۲) ماده یکم «تمام افراد بشر آزاد به دنیا میآیند از لحاظ حقوق و حیثیت با هم برابرند همه دارای عقل و وجدان هستند و باید نسبت به یکدیگر با روح برداری رفتار کنند.
۳) ماده پنجم «احدی را نمیتوان تحت شکنجه یا مجازات یا رفتاری قرار داد که ظالمانه و یا برخلاف انسانیت بشری یا موهن باشد»
۴) ماده دوازدهم «احدی در زندگی خصوصی، امورخانوادگی، اقامت یا مکاتبات خود نباید مورد مداخلههای خودسرانه واقع شود. و شرافت و اسم نباید مورد حمله قرار گیرد.
۵) ماده بیست و ششم بند دوم : «آموزش و پرورش باید طوری هدایت شود که شخصیت انسانی هر کس را به حد کمال رشد آن برساند و احترام حقوق و آزادیهای بشر را تقویت کند.
حق کرامت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی
ماده ششم : «الف- کرامت حقی است که برای همه انسانها تضمین شده است. همه افراد بشر اعضای یک خانوادهاند و بزرگی خداوند فرزند بودن همه برای آدم علیه السلام آنان را با یکدیگر متحد ساخته است. و همه مردم در کرامت ذاتی که خداوند سبحان به همه آنان عطا فرموده است و نیز در اصل تکلیف و مسئولت فکری با یکدیگر مساویاند بدون تفکیک از جهت نژاد و زنان اقلیم و تابعیت یا اعتقاد دینی که از بدعتهای بی اساس ناشی نشده باشد. مگر کسی که این کرامت را از روی اختیار و به سبب ارتکاب خیانت یا جنایت یا اشاعه فساد از خویشتن سلب نماید و نیز کسی که به خدا شرکت بورزد و یا او را انکار کند.
فصل دوم :حق حیات
حق حیات که از بنیادی ترین حقوق انسان به شمار میرود در حقوق بینالمللی دامنه وسیعی دارد و همان طور که میدانیم حقوق بشر منوط به زنده ماندن است و سایر حقوق بدون حق حیات، بدون ارزش و کاربرد است.