نایاب ترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 130

دایر شدن-بر پا شدن-رواج یافتن-آباد شدن

از تو به‌خیر و از ما به‌سلامت(ما را از این پس با یکدیگر کاری نیست)

از کسی رودست خوردن(از کسی فریب خوردن)

زر زرو-بچه ای که زیاد عر می زند

 

استخوان را پیش گاو و کاه را پیش سگ انداختن(کار را به نااهل سپردن)

 

خشتک-وسط درز دو پا در شلوار

پا پس کشیدن-عقب کشیدن

خوش رقصی کردن-چاپلوسی کردن-خود شیرینی کردن

دهان کسی آستر داشتن-قدرت خوردن خوردنی های بسیار داغ و تند را داشتن

زهرمار سلطان-ترش رو-اخمو

دکان و دستگاه به هم زدن-سر و سامان یافتن-قدرت و ثروت پیدا کردن

خودخوری-حالت خودخور
دهن پاره-بد زبان-بی حیا-کسی که نمی تواند جلوی زبانش را بگیرد
تخم طلا گذاشتن-کنایه از چیز گران بها آوردن-کار بسیار مهمی انجام دادن

رژیم گرفتن-رژیم داشتن
خود را به شغال مردگی زدن-خود را مظلوم وانمود کردن

آدم دو قازی(شخص بی‌سروپای بی‌ارزش)

جای کلاه سر آوردن-آن قدر ضعیف کش بودن که که اگر از او کلاه کسی را بخواهند سر او را به درگاه برد

تخم پس انداختن-بچه ساختن-بچه به دنیا آوردن

انسان بودن(شریف و درست بودن)

افسار کسی را شل کردن-به کسی آزادی کمی دادن

پایان نامه-رساله ی پایان تحصیل
چس نفسی-پر حرفی-روده درازی

استخوان جلوی سگ انداختن(با بخششی ناچیز دهان کسی را بستن)

بالای منبر رفتن-پر گویی کردن

دم و دود-مجلس گرم مهمانی-دود تریاک و شیره و سیگار و چپق

بو دادن-بوی بد دادن-مشکوک بودن
اِرا-هنگامی که کسی نمی‌تواند و یا نمی‌خواهد به چرایی پاسخ دهد آن را به طنز می‌گوید

دل رحم-مهربان

چاک زدن-نگا. چاک دادن

دست و دل کسی به کار نرفتن-میل به کار نداشتن

تک پران-زن نانجیب

راه مکه-کهکشان

اشتباه لپی(اشتباه لفظی)

جیغ و ویغ-داد و فریاد

آفتابه‌آب‌کن-پست ترین نوکر

تسبیح انداختن-یک یک دانه های تسبیح را از زیر انگشتان گذرانیدن
در رفتن از جا-کنترل خود را ناگهان از دست دادن-ناگهان خشمگین شدن

خُل-نیمه دیوانه-سفیه

ژورنال-مجله ی ویژه ی چیزی

اُزگل-بی‌سروپا-کم شعور و بی‌شخصیت

آت و آشغال(وسایل کهنه و بی‌مصرف)

زانویی-زانو
رفتن بالای منبر برای کسی-پشت سر کسی بد و بیراه گفتن-غیبت کردن
جزوه-کتابچه-دفترچه

الف الف کردن-قاچ‌قاچ کردن

الابختکی-اتفاقی-تصادفی
حساب ماست بندان یزد-حساب ساختگی

دوره افتادن-گرداگرد شهر گشتن-به دیدار هر کسی رفتن
حمله-بیماری غش-صرع

 

تیر به تاریکی انداختن-بدون تامل اقدام به کاری کردن

آهنگ ریپ‌دار-آهنگی که یک ضرب آن کم باشد

 

خِر به خِر گرفتن-گلاویز شدن
 

تخم چیزی ورافتادن-ریشه کن شدن

آل آروادی-زن سخت بی‌حیا و بد‌رفتار

 

آب آتش زده(اشک)

دمبل و دیمبو-صدای دایره و دمبک-صدای بزن و بکوب

دوگلاسی-سبیل نازک قیطانی

آزار داشتن(انجام کاری به قصد اذیت دیگری، کرم داشتن)

خطب کسی کج بودن-نگا. پالان کسی کج بودن

دستک دمبک-بهانه-دستاویز-پاپوش

جاجا-آوازی که با آن مرغ را به لانه اش می رانند

دندان گیر-قابل خوردن و جویدن-قابل توجه-پر سود

دنیا آمدن-زاده شدن

اسکلت‌بندی(طرح‌ریزی، زیرسازی)

دوما-در ثانی-دیگر آن که-دوم آن که

استخوان خرد (نرم) کردن(با رنج و زحمت بسیار چیزی به‌دست آوردن، دود چراغ خوردن)

چنگول چنگولی-مجعد-حلقه حلقه-پر چین و شکن

بد بیاری-بد شانسی-ناسازگاری بخت-چپلی

چس نفسی-پر حرفی-روده درازی

زبان درازی کردن-با گستاخی و بی ادبی خارج از حد خود سخن گفتن

 

بلند کردن-دزدیدن-بیدارکردن از خواب-تور کردن

الو(شعله‌ی آتش، در پاسخ به زنگ تلفن یا خانه می‌گویند (یعنی می‌شنوم))

 

آوردن(باعث شدن، ایجاد کردن)

چاک زدن-نگا. چاک دادن

الف الف کردن(قاچ‌قاچ کردن)

خواب به خواب شدن-خواب از سر پریدن-بدخواب شدن

بیخ گیس ماندن- بیخ ریش ماندن

آقایی فرمودن(لطف کردن، محبت کردن)

دور از جناب ب-لانسبت

چهار خانه-شطرنجی-خشت خشتی

دمه گیر-خفه کننده-نفس گیر

داغ کسی را تازه کردن-کسی را به یاد مصیبتش انداختن

آسمان به زمین آمدن(رویدادی مهم و عجیب پیش آمدن)

دم کوتوله-کوتاه قامت-چیز کوچک

زُل زدن-خیره نگاه کردن

حرف شنوی-سر به راهی-تبعیت-نصیحت پذیری

دو لُپی خوردن-دو لُپه خوردن-هم از آخور خوردن-هم از توبره

پاری ها-برخی-دسته ای از مردم

 

دور علم کسی جمع شدن-دور کسی گردآمدن و از او پشتیبانی کردن

زیر سبیل در کردن-به روی خود نیاوردن-درگذشتن

از گل نازک‌تر به کسی نگفتن-با کسی سخت مهربان و پرمحبت رفتار کردن

زوال در آوردن-نعمتی را در نتیجه ی ناسپاسی و بی اعتنایی از دست دادن

خون دماغ شدن-خون از بینی جاری شدن

حرص کسی را درآوردن-کسی را خشمگین کردن

دانشگاهی-کسی که در دانشگاه کار می کند-اعضای هیات علمی

دو رانو نشستن-نشستن چون شتر که نشانه ی ادب است
بوی قرمه سبزی دادن سر-با زدن حرف های خطرناک موجب خطر جانی یا دردسر خود شدن

اسباب‌چینی-دسیسه‌چینی-توطئه‌چینی

دَمَغ-افسرده-ناراحت-خیت

به خرج کسی نرفتن-بر کسی تاثیر نکردن-بر کسی موثر واقع نشدن
رَکَبی گفتن-به کسی متلک و حرف درشت گفتن
دانه ی درشت برچیدن-به دستمزد کم قانع نبودن

دوا خوری-عرق خوری-مجلس صرف مشروبات الکلی

راه داشتن-چاره ای داشتن-داشتن ارتباط پنهانی-وجود داشتن راه مخفی با جایی
دامنگیر کسی شدن چیزی-گرفتار شدن کسی به چیزی

بُراق شدن-با خشم و غضب با کسی برخورد کردن

زیرش زدن-زیر چیزی زدن

پیر شَوی-عمرت دراز باد
بد ریخت-بد شکل-بد هیکل-بد قواره

بلبشو-هرج و مرج-شلوغی

 

دل و جگر زلیخا-تکه تکه-پاره پاره

حلوا حلوا کردن-نهایت احترام و حق شناسی را کردن

خشک شدن قر در کمر-به پایان نرساندن خودنمایی و جلوه گری
خوش حساب-خوش معامله-آن که بدهی خود را به هنگام بپردازد
چاشت بندی-صبحانه-غذای اندک

رو دست کسی گذاشتن خرج-کسی را در خرج انداختن
اول دشت((نزد کسبه) نخستین فروش بامداد)

چرخ دستی-چرخ خیاطی که با دست به حرکت می افتد

این دست و آن دست کردن(وقت تلف کردن، وقت کشتن، به عقب انداختن)

خانه زاد-نوکر-خدمت گزار

پوست و استخوان شدن-بسیار لاغر شدن

پا به پا کردن-مردد بودن-درنگ کردن

جر و بحث-مجادله ی شدید گفتاری

جواب دندان شکن-جواب قاطع و صریح

پت پت کردن-صداکردن فتیله ی چراغ بر اثر تمام شدن روغن آن

زوزه کشیدن-آواز برآوردن

جریحه دار-زخمی-دل شکسته-رنجیده

بخت برگشته-تیره روز-سیاه بخت-بیچاره

بگو بخند-خوش مشرب-بذله گو

دیم کار-کشاورزی که کشت خود را دیم زراعت می کند

 

فرسوده و خراب شدن

ترقه فرنگی-بچه ی شرور

چشم را چهار کردن-دقت بسیار کردن-انتظار شدید بردن-تعجب زیاد کردن

ژست دادن-تنظیم وضع و حالت و قیافه برای عکس گرفتن

زیر سر کسی بودن-مسئول کاری بودن-در کاری دست داشتن

 

تِرمال کردن-خراب کاری کردن-کثافت کاری کردن-گُه مال کردن

آلکلی-معتاد به الکل

 
زیر بال کسی را گرفتن-به کسی کمک کردن

چشمگیر-جالب توجه-با ارزش
جرات کردن-گستاخی کردن-دلیری کردن
تخم مرغ کسی زرده نداشتن-حقه باز بودن

روغن زرد-روغن حیوانی

پوست کندن-سخت تنبیه کردن

خاکستر نشین-بدبخت-سیه روز-ذلیل

پلاسیدن-پژمرده شدن-از دست رفتن تازگی و شادابی

پای کلاغ-خط بد و ناخوانا-خرچنگ قورباغه ای-قلم چرا
دست باف-بافته با دست

ارزیاب-کسی که بها و ارزش پولی چیزی را تعیین می‌کند

تیر رس-میدان دید-منطقه ی نزدیک

اجاق‌کور(نازا، بی فرزند)

درب و داغان شدن

دلچرکی-ناخوشایندی-اکراه

حسرت به دل ماندن-به آرزوی خود نرسیدن

جام زدن-شراب نوشیدن-باده خوردن

 

خاکه زغال-ریزه ی زغال

بز بیاری-بد شانسی-بد بیاری
رضا شدن-راضی شدن

از چاله در آمدن و به چاه افتادن-از باران به ناودان پناه بردن

 

خش و خش-نگا. خش خش

دماغ تیز داشتن-شامه تیز داشتن

از چیزی زدن-از مقدار چیزی کسر کردن

زبان آدم سر کسی نشدن-به حرف منطقی تن ندادن و آن را نپذیرفتن

چول شدن-بور شدن در بازی-شرمنده شدن
خوردن حرف-نگا. حرف را خوردن

 

خرچنگ قورباغه-کج و معوج-درهم و برهم

چاله خر کُشی-یکی از گودهای تهران که پناهگاه مردم فقیر و بی نوا بود

دَنگال-جادار-بسیار فراخ

بر گرده ی کسی سوار شدن-کسی را زیر فرمان خود آوردن

از راه به‌در بردن(فریب دادن، اغوا کردن)
 

دو به دست کسی دادن-به کسی فرصت انجام کاری دادن-به کسی بهانه دادن

از کسی خوردن-توانایی مقابله با کسی را نداشتن

از روی شکم‌سیری-از سر بی‌مسئولیتی-بدون تعمق

اختلاط کردن(بی‌هدف از این در و آن در گفت‌وگو کردن)

خایه دستمال کردن-چاپلوسی کردن-منت کشیدن

زیج نشستن-خانه نشین شدن-انزوا گزیدن-از دوستان بریدن

جو گندم-جویی که به گندم شباهت دارد-یک در میان بودن دو چیز

از کسی حساب بردن(از کسی ترس داشتن)

آخر‌دست (سر)(بالاخره، سرانجام)

حمله گرفتن-غش کردن

خرفت-نادان-ابله-کند ذهن

چانه کردن-تقسیم کردن خمیر نان به گلوله های مساوی

خوش نشین-کسی که هر جا خواست اقامت می کند-ساکنان غیر زارع ده

جوشی شدن-عصبانی شدن

دم بازی-چاپلوسی-تملق

آبِ دندان(حریف ساده)

راست راستی-حقیقتن-واقعن

 

چشم زهره گرفتن-ترسانیدن

راست و ریس کردن-آماده کردن-به ظاهر درست کردن

تَفت دادن-کمی سرخ و برشته کردن-بی روغن حرارت دادن

 
خُرخُر-آواز نفس شخص خوابیده
رو کردن-روی آوردن-آشکار کردن-به رخ کشیدن
دهن کسی را سرویس کردن-کسی را خونین و مالین کردن-به حساب کسی رسیدن

خدمت کردن-دوره ی سربازی را طی کردن

دلپُری-عقده ی دل-خشم و کینه ی انباشته شده

آمپر کسی بالا رفتن-از کوره در رفتن
آهنگ ریپ‌دار(آهنگی که یک ضرب آن کم باشد)

حمال باشی-به تخقیر به آدم ناشی و بی عرضه می گویند

چینی بند-چینی بند زن

خوردن سر کسی-سبب مرگ کسی شدن-کسی را دق مرگ کردن-در نتیجه ی پرحرفی کسی را کلافه کردن

از دست کسی کشیدن-از کسی در زحمت و رنج بودن

تلنگ در رفتن-باد صدادار در کردن-کنایه از ضعیف و ناتوان شدن

تناسب داشتن (چیزی) به کسی

خورد کردن-ریز ریز کردن-له کردن

آزار داشتن(انجام کاری به قصد اذیت دیگری، کرم داشتن)

تاکسی سرویس-نوعی تاکسی که در مسیر ویژه ای رفت و آمد می کند

 

روشن کردن چراغ اول-نخستین پولی که معرکه گیران از تماشاچیان می گیرند

البرز-بلندقامت-دلیر

چشم کسی آلبالو گیلاس چیدن-نگاه کردن و ندیدن

اردک رفتن، غاز آمدن-دست از پا درازتر برگشتن

بامبول در آوردن-حقه و کلک زدن

رو نشان دادن-چهره نمایاندن
پاردم ساییده-کهنه کار-ناقلا
تشر زدن-سرزنش کردن با فریاد-توپیدن

خشتک-وسط درز دو پا در شلوار

تو هفت آسمان یک ستاره نداشتن-در نهایت فقر و تنگدستی بودن
حقه به کار بردن-کسی را فریب دادن

خشکه پز-نانوایی که نان هایی از قبیل نان روغنی-قندی-شیرمال-پنجه ای و مانند آن ها می پزد

تله کاشتن پیش پای کسی-به کسی کلک زدن-کسی را گیر انداختن

از ته دل-از سر صدق و صفا

چانه لغ-نگا. چانه شل

 

دود گرفته-بوی دود گرفته-دودآلود-دود زده

ادرار کوچک-شاش

پَخ-مسطح-بی ژرفا

دوا خور-معتاد به الکل

دستِ دلبر-گران قدر-عزیز
بی پایه-دروغ-پوچ

دبه-دسته هایی از اراذل در قدیم که با یکدیگر شوخی های زشت می کردند

تحویل گرفتن-به کسی احترام گذاشتن-از کسی پذیرایی کردن

رفتن به کسی-شبیه بودن به کسی

بیراهه-راه میان بر ولی دشوار

خوردن چیزی به چیزی-جور بودن چیزی با چیزی

تازه وارد-کسی که تازه وارد شده است
دست به دل کسی گذاشتن-با یادآوری خاطره ای دل کسی را اندوهگین کردن

پاردم ساییده-کهنه کار-ناقلا

روده کوچکه ی کسی روده بزرگش را خوردن-کنایه از شدت گرسنگی

چیزی را در کوزه گذاشتن و آبش را خوردن-بی ارزش و اعتبار اعلام کردن چیزی
ریش و گیس بافتن-با هم مشورت کردن-عقل ها را روی هم ریختن

رُک زده-زل زده-خیره شده
 

دق کُش کردن-سبب مردن کسی از غم و اندوه شدن

افتاده(فروتن، متواضع)

جفت جنین-جفت نوزاد که پرده و غشای دور جنین است

از زور پسی-از روی ناچاری-اجبارن
بدهکار نبودن گوش کسی-سخنان را شنیدن و به آن اعتنا نکردن

برش-لیاقت-زرنگی-کاردانی

از دهان در رفتن(پریدن حرفی از دهان، بدون پیش‌بینی سخن راندن)
چارقد-روسری زنانه

آب و تاب-تکلف-لفت و لعاب-تفصیل

راه دادن-باز کردن راه عبور-کنار رفتن از سر راه-اجازه ی ورود دادن-رضایت دادن به عمل جنسی

تلَکه-پول یا چیزی که با فریب و چاپلوسی از کسی بگیرند

جریحه دار-زخمی-دل شکسته-رنجیده

آفتاب‌رو-جایی که آفتاب بر آن بتابد

جوال رفتن با کسی-با کسی درافتادن

 

دماغ را بالا کشیدن-اظهار نارضایتی کردن

چراغان کردن-جشن گرفتن

دهان به دهان گذاشتن-دهان به دهان شدن

داغ باطل زدن-از کار انداختن-از رونق و رواج انداختن

زمخت-درشت-ناهنجار

انگشت‌کوچکه‌ی کسی نشدن-بسیار فرودست تر از کسی بودن-اصلن با کسی قابل مقایسه نبودن

چهره کردن-نگا. چهره شدن

از کار در آمدن-آزموده شدن-نتیجه دادن

 

خیس کرده-تر کرده-در آب قرار داده

پنج تن آل عبا- پنج تن

دوبلور-دوبله کننده

چرخ کردن-دوختن با چرخ خیاطی-خرد کردن گوشت با چرخ گوشتی

 

داداش-برادر-لفظی برای ابراز صمیمیت

باهاس-باید-بایست

جهیز-اسباب خانه و زندگی که عروس به خانه ی شوهر می برد

خرپا-چوب بندی زیر سقف یا پل
توالت-مستراح-دستشویی-آرایش-بزک
اسم شب-کلمه‌ی رمز برای عبور به هنگام شب
ابریشم(زن نوازنده، مطرب)

چشم دوختن-زل زدن-با دقت چیزی را نگاه کردن

پیله ی کسی به کسی گرفتن-کسی را اذیت کردن

ژاندارم-مامور انتظامی عضو ژاندارمری

چار ستون بدن-استخوان بندی-اسکلت بدن

 

خیکی-آدم چاق و فربه

زاییدن زیر کاری-کاری را به دلیل دشواری به پایان نرساندن

خرناس کشیدن-نگا. خرناس کردن

دزدیده-دزدکی

 
دست شما را می بوسد-انجامش به عهده ی شماست

 

ته کشیدن-تمام شدن-به آخر رسیدن

دل رحم-مهربان

پف کردن-ورم کردن-باد کردن-مغرور شدن

پیداش کردن-کسی را یافتن-گیر آوردن

چلاق-دست و پا شکسته یا بریده

حق القدم-پای مزد-پای رنج-حق ویزیت پزشک

جانب کسی را گرفتن-از کسی پشتیبانی کردن
چادر-پوشش زنان مسلمان ایرانی که پارچه ای است نیم دایره که دنباله ی آن تا پشت پا می رسد

با کرم الکاتبین بودن حساب کسی-گرفتار وضعی شدن که فقط خدا می تواند آدم را نجات بدهد

دبه در آوردن-جر زدن-از قول خود سر باز زدن-اظهار پشیمانی کردن پس از عقد قرارداد

جیب خالی پز عالی-کسی که در عین تهی دستی افاده دارد و خودش را با ظاهرسازی بگیرد

آدم(نوکر، امردی که بچه‌بازان نزد خود نگاه می‌دارند و مخارجش را می‌پردازند)

تِر تِر-آواز بیرون آمدن فضولاتِ بیمار اسهالی

به لج انداختن-به لجاجت انداختن

رژیم داشتن-برابر دستور پزشک غذا خوردن-برخی غذاها را نخوردن

بد نما-بد منظر-بد نمود-زشت

خنزرپنزری-کسی که چیزهای خرده ریزه و کم بها می فروشد

بروز دادن-فاش کردن-آشکار ساختن-لو دادن

رگ خود را زدن-به حق خود قانع بودن-ادعای زیاد نداشتن

خوش معامله-خوش حساب-کسی که آلت تناسلی قوی دارد

رفته رفته-کم کم-خرد خرد-یواش یواش

بابا شمل-لوطی-داش مشدی

حرف تو حرف آوردن-سخن کسی را قطع کردن-مطلب دیگری را پیش کشیدن

ذلیل شدن-خوار و زبون شدن-بیچاره شدن

بی برو برگرد-بدون تردید-بی چون و چرا

چار خیابان زدن موی سر-تراشیدن مو به شکل + که برای تنبیه دانش آموران انجام می گرفت